vrijdag 18 november 2011

Paard van Troje -- Griekse mythologie

Griekse mythologie

De Griekse mythologie is het geheel van Oud-Griekse mythen en sagen. Dit zijn verhalen over goden, halfgoden en het contact tussen goden en mensen.

De Griekse mythologie gaf de oude Grieken verklaringen voor het ontstaan van de wereld, de hemellichamen, de mensen, de goden, het kwaad en ziekten, natuurverschijnselen en de oerelementen aarde, water, vuur en lucht.

Polytheïsme

De Grieken geloofden dat er veel verschillende goden en andere mythische wezens bestonden waarvan de meeste halfgoden waren. Zij waren dus polytheïstisch (poly = veel en theos = god).

De godenverhalen werden mondeling overgeleverd, wat waarschijnlijk de reden is dat er hier en daar plaatselijke varianten en tegenstrijdige feiten opduiken. In de Griekse wereld werden offers gebracht om de goden gunstig te stemmen of ze te bedanken.Dat gebeurde veelal op een altaar.

In mythen wordt wel verteld over mensenoffers, zoals het verhaal waarin Agamemnon zijn dochter Iphiginea offert om van Artemis een gunstige wind te krijgen om naar Troje te kunnen varen. De Griekse goden beschikten over buitengewone krachten, maar konden menselijke gestalten aannemen en vertoonden menselijk gedrag en gebreken.

Paard van Troje -- Trojaanse oorlog

Trojaanse Oorlog

Datum:12e of 13e eeuw v.Chr.
Locatie: Troje en omliggende gebieden
Strijdende partijen: Grieken,Trojanen
Commandanten:
Agamemnon
Achilles
Odysseus
Ajax
Menelaos
Priamus
Hektor
Paris

Resultaat:Troje wordt verslagen

De Trojaanse Oorlog is een gebeurtenis die een centrale rol speelt in de Griekse mythologie. Een groot deel van de mythologische verhalen houdt op een of andere wijze verband met deze oorlog.

De Trojaanse oorlog vindt zijn begin eigenlijk al op de bruiloft van Peleus en Thetis. Alle goden waren voor hun bruiloftsfeest uitgenodigd, behalve Eris.
Eris was de godin van de twist.

Zij was woedend en gooide ongemerkt een gouden appel tussen de feestende goden. Op deze appel stond ‘voor de mooiste.’
Zodra de appel ontdekt was ontstond er rumoer onder de goden en godinnen, want wie was nu de mooiste?
Drie godinnen vonden dat zij recht hadden op de appel. Namelijk Minerva, Iuno en Venus. Zij vroegen Jupiter te beslissen wie de appel toekwam, maar Jupiter vreesde ruzie en wees Paris aan als ‘scheidsrechter’ in de schoonheidswedstrijd.

De godinnen probeerden Paris om te kopen door hem grote beloften te doen. Minerva bood hem succes in de strijd, Iuno stelde hem grote macht in het vooruitzicht en Venus beloofde hem de mooiste vrouw ter wereld.

Paris koos zonder aarzelen voor Aphrodite. De vrouw die aan Paris was beloofd was Helena. Er was echter een probleem: Helena was al getrouwd met Menelaos, de koning van Sparta.

Venus vond dit niet zo’n groot probleem en zij kwam haar belofte aan Paris na. Paris werd door zijn vader Priamus met een gezantschap naar Sparta gestuurd. Daar werd hij gastvrij ontvangen.

Toen Menelaos plotseling naar Kreta moest voor de uitvaart van zijn grootvader greep Paris zijn kans. Hij voer met een deel van de schatten van Menelaos en met Helena, die door Venus een hevige verliefdheid voor hem had opgevat terug naar Troje.

In Troje trouwde hij met Helena. Niet iedereen was daar even blij mee, want velen zagen in dat Paris door deze daad de stad veel onheil had berokkend.

Menelaos was woedend en ging met Ulixes naar Troje om zijn vrouw en zijn bezittingen weer op te eisen, maar de Trojanen gaven niet toe.
Omdat er meerdere koningen naar de hand van Helena hadden gedongen hadden zij op voorstel van Ulixes een eed gezworen.

Deze eed hield in dat als de echtgenoot van Helena (het was toen nog niet bekend dat dat Menelaos zou worden) door haar in problemen zou geraken dat dan alle vorsten die mee hadden gedongen naar haar hand, hem te hulp moesten komen.

Menelaos hield hen aan die eed en met behulp van zijn broer Agamemnon bracht hij een groot leger op de been. Met dit leger trok hij op tegen Troje.

Paard van Troje -- Verhaal

Paard van Troje -- Verhaal

Het Trojaanse paard vormt een episode in het verhaal van de Trojaanse Oorlog. Omdat de Grieken er maar niet in slagen de stad Troje in te nemen bedenkt Odysseus een list. De Grieken bouwen een reusachtig houten paard waarin soldaten zich verstoppen.

Dit paard wordt 's avonds voor de poort van Troje achtergelaten, in de hoop dat het 's nachts door de Trojanen binnen de stadsmuren zal worden gehaald. Omdat de Grieken argwaan bij de kant van de Trojanen verwachten, laten zij Sinon buiten de poort achter, terwijl de rest van het Griekse leger zich op hun boten achter een heuvel verschanst.

Sinon wordt, zoals de bedoeling was, aangetroffen door de Trojanen. Hij vertelt hen dat hij is achtergelaten omdat hij ruzie heeft met Odysseus, en dat het paard een geschenk is voor Pallas Athena, dat opzettelijk zo groot is gemaakt dat de Trojanen het niet binnen hun muren kunnen krijgen. Halen zij echter hun stadsmuur neer om het binnen te laten, dan zal Athena de veiligheid van de stad garanderen.

De Trojanen trappen in de list, slaan een bres in hun eigen muur en halen het paard de stad in. Later die nacht komen de Griekse soldaten tevoorschijn om de poort voor hun kompanen te openen. De verovering van Troje is een feit.

Paard van Troje -- Vermelding

Dit verhaal wordt overigens niet in de Ilias van Homerus verteld, zoals men dikwijls denkt. Wél is er een korte samenvatting in diens Odyssee (VIII, 493-520).
Het verhaal werd uitgebreid behandeld in het epos Ilioupersis (De verwoesting van Troje) van Arctinus van Milete, dat geheel verloren is gegaan, maar de voornaamste bron was voor latere versies van het verhaal.

Een beroemde, uitvoerige versie is die van Vergilius in het tweede boek van zijn Aeneïs. In vroegere eeuwen en vooral in de middeleeuwen werden echter De geschiedenis van de verwoesting van Troje van Dares Phrygius en het Dagboek van de Trojaanse oorlog van Dictys Cretensis als belangrijkere bronnen beschouwd, omdat ze (ten onrechte) voor ooggetuigenverslagen werden gehouden.